Uw toekomst is reeds begonnen.
Wie over zijn strategie gaat nadenken, zal al snel twee neigingen vertonen: opnieuw te beginnen en alomvattend te willen zijn. We vinden onszelf immers met graagte opnieuw uit. Maar de vraag is, of dat effectief is. En vooral: of het tot de juiste strategie leidt. Hoe hangen transitie en continuïteit eigenlijk met elkaar samen?
Natuurlijk; iets moet veranderen op de hoofdlijnen, anders is er geen noodzaak van hernieuwde strategievorming. Wat werkt, werkt en moet alleen worden geijkt op zijn bestendigheid in de toekomst. Maar als er iéts moet veranderen, betekent dat nog niet dat álles moet veranderen.
De neiging om te zeggen: het gaat nu niet goed, dus het moet allemaal anders, is begrijpelijk. En het kan nooit kwaad om de lei schoon te vegen en eens opnieuw te beginnen met denken over jezelf. ‘Als wij nú zouden worden opgericht, hoe zouden we het dan doen?’, is een legitieme vraag – voor een gedachtenoefening. Want u wórdt niet vandaag opgericht, u bestaat reeds en hebt reeds een ontwikkeling doorgemaakt. U doet al iets wat kennelijk bij u past. En de richting waarin u zich hebt ontwikkeld, in strategische termen: de ontwikkelingsdimensie, is bepalend voor uw volgende stap.
De geschiedenis is vol van schitterende mislukkingen, ontstaan op basis van optimistische gedachten over opnieuw beginnen. Vaak wordt getracht, het ‘nu eens echt goed te doen’ – waarin de aanname zit dat van het verleden alleen te leren is, hoe het níet moet. En veelal stranden initiatieven op wat dan beschreven wordt als de weerbarstige werkelijkheid – waar het feitelijk gaat om het ontbreken van reflectie óp die werkelijkheid. Anders gezegd: die werkelijkheid kan er niets aan doen – u wel.
Alles omvatten
De tweede neiging bij strategievorming is dat alles en iedereen daarin betrokken moet zijn. Een strategie moet integraal zijn, anders ís het immers geen strategie. Dat moge waar zijn, het betekent nog niet dat alles dan ook in één keer zou moeten worden meegenomen in de verandering. Sterke punten van nu zijn hoogstwaarschijnlijk ook morgen nog sterke punten. Succesvolle waarden en ambities zijn de beste garantie voor het welslagen van de volgende strategie.
De kunst is dus, te ontdekken wat wel en wat niet zou moeten veranderen. Welke aspecten van de huidige strategie aangepast moeten worden en welke aspecten van de huidige strategie daartoe de logische opstap zouden zijn. Wat is uw kern en wat is uw ontwikkeling? Zijn onze doelen nog hetzelfde of gaat het er om hoe we die doelen nastreven? Gaat het om de strategie zelf of is de implementatie ervan het probleem? Echt goede inzichten in wat er veranderen moet en wat niet, doen wij meestal gaandeweg op. Strategie is een reis, niet een doel.
Transitie en continuïteit
Strategievorming begint nooit bij nul. U doet immers al iets? Daar begint u dus mee: met een goede analyse van wat u momenteel doet, hoe succesvol, navolgbaar en volhoudbaar dat is en vooral: wat er de betekenis van is voor uw toekomst. Dat wat u reeds doet, kan worden geclusterd en gelabeld en is daarmee het begin van uw vernieuwing.
U geeft zo het bestaande betekenis in een nieuwe zin. En juist daardoor kunt u zien, wat nog ontbreekt, wat niét werkt, wat moet veranderen. Als dit onze betekenis is, wat kunnen wij dan nu doen om die betekenis te versterken, zichtbaarder te maken, te verrijken? Pas daarna volgt de vraag, wat zou moeten veranderen, verdwijnen en verbeteren. Transities van organisaties hebben continuïteit tot doel. U verandert om uzelf te blijven, om voort te kunnen bestaan. Transities zijn voorwaarde van uw continuïteit. Maar dat garanderen ze alleen als ze het logische vervolg zijn van uw handelen tot nu toe.
Het verhaal van uw organisatie vormt een doorgaande lijn. U bent opgericht met een reden, die waarschijnlijk nog steeds daar is. Wat veranderd is, is de context: uw handelingsperspectief, zowel binnen de organisatie als daaromheen, zowel onder invloed van de buitenwereld als van uzelf. Uw eigen verhaallijn ontdekken, is de mogelijkheid creëren haar voort te zetten. Uw toekomst is reeds begonnen.
Deze blog verscheen eerder op www.tg.nl.